Yusufeli
Tarih, Coğrafi Yapı, Nüfus ve İdari Yapı
İlçenin ilk kuruluşu Erzurum sancağına bağlı 1879 yılında “Kiskim” (Alanbaşı Köyü) adı ile gerçekleştirilmiş, İlçe merkezi bir süre sonra Öğdem’e nakledilmiş, 1894 yılında da Ersis’e (bugünkü Kılıçkaya Beldesi) alınmıştır. İlçe merkezi 26 Haziran 1926 tarih ve 877 sayılı Kanunla tekrar Öğdem’e nakledilerek Artvin’e bağlanmıştır.1933 yılında Artvin’in ilçe olmasıyla Yusufeli İlçesi tekrar Erzurum’a bağlanmıştır.1936 yılında Merkezi Artvin olmak üzere kurulan o günkü adı ile Çoruh Vilayetine bağlanmış daha sonra 16 Şubat 1950 tarih ve 3531 sayılı Kanunla bugünkü yerine nakledilerek Yusufeli İlçe Merkezi haline getirilmiştir. İlçe, bugünkü adını 1912 yılında Dâhiliye Vekâletinin emri gereğince “Kiskim ve Keskin” isimleri karıştırıldığından Veliaht Yusuf İzzettin Efendinin ismine izafeten almıştır.
İlçe topoğrafik yapı itibari ile çok engebeli ve yerleşim yerleri dağınık bir yapıya sahiptir. Yerleşim merkezleri genelde Çoruh nehri ile kolları boyunca uzanmıştır. İlçe merkezi Çoruh nehri ile Barhal çayının birleştiği vadide kurulmuştur. İl merkezine uzaklığı 100 km, rakım 560 m, yüzölçümü 2.327 km2 ‘dir. İlçe yüzölçümü itibariyle İlin % 31,3’ünü oluşturmaktadır.
İklim, Çoruh nehrine yakın kısımlarda; yazlar sıcak ve kurak, kışları ise ılık ve yağışlı geçer. Vadi boyunca Karadeniz yağışlı ikliminden, Doğu Anadolunun karasal iklimi arasında geçiş iklim özelliğini gösterir. Bu iklim yapısı ilçemize diğer çevre il ve ilçelerden farklı ürün çeşitleri (zeytin, incir, nar, çeltik. vs.) yetiştirmeyi sağlamıştır.
İlçenin doğusunda Erzurum İli Olur ve Oltu İlçeleri, güneyinde yine aynı İlin Uzundere ve İspir İlçeleri, batısında, Rize İlinin Ardeşen İlçesi, kuzeyinde ise Artvin İli Arhavi, Borçka, Murgul ve Rize İli Fındıklı İlçesi yer alır.
İlçede karasal iklim hüküm sürer. İlçenin en büyük akarsuyu Çoruh Nehri’dir. Bunu Barhal ve Tortum Çayları takip eder. Çoruh Vadisinin uzunluğu Yusufeli sınırlarında 100 km.’dir. Bölge arazisi Altıparmak sıradağlarından, kuzeyden batıya uzanmış şekliyle belirginleşir. Ayrıca Gâvur Dağları’nın silsilesi, Aradağ’ı ve Karadağ’ı meydana getirmektedir. Yüksekliği 3428 metre olan Mersis kayalığı, 3515 metre yüksekliğindeki Demirdağ ile 3537 metre yüksekliğindeki Güngörmez dağı ilçenin başlıca yüksek rakımlı dağlarıdır.
İlçe alanında verimli ve verimsiz olmak üzere toplam 224.771 hektarlık bölüm ormanlarla kaplıdır. Ağaç türü olarak Çam, Ladin, Köknar, Karaağaç, Meşe ve Yabanı Kavak cinsleri mevcuttur.
Yusufeli, Artvin genelinde, dışa en çok göç veren ilçe konumundadır. İlçe nüfusu sürekli bir azalış trendi içindedir. İlçenin nüfusu 1990 yılında 37.060 iken, 2000 yılında 29.133’e ve 2008 yılında da 22.220’ye gerilemiştir.
61 Köy ve 1 Beldeden oluşan İlçenin Merkez Nüfusu 6.106, köy nüfusu ise 16.114’tür. İlçeye bağlı belde belediyesi olan Kılıçkaya’nın nüfusu ise 1.027’dir.
Yusufeli İlçesinde Merkez Mahallesi, Evren, Hasanağa, Kazım Karabekir, Erdemler Mahallesi ile, 1 Belde, 61 köy, 500’e yakın Mezra vb. yerleşim yeri mevcuttur.
İlçede konut sıkıntısı çekilmemekle birlikte, İlçenin Baraj Gölü içerisinde kalacak olması dolayısıyla konut sektöründe önemli oranda bir gerileme görülmüştür.
Eğitim ve Öğretim, Kültürel Yapı
İlçe genelinde, 2008-2009 Eğitim ve Öğretim yılında 1 adet anaokulu, 2’si yatılı ilköğretim bölge okulu, 19’u birleştirilmiş sınıflı ilköğretim okulu olmak üzere toplam 33 adet ilköğretim okulu ve 3 adet lisede toplam 3.426 öğrenci eğitim ve öğretim görmüştür.
Yusufeli, köy ve yayla şenliklerinin en yaygın olduğu ilçedir. Mayıs ayında başlayıp temmuz ayına kadar süren köy ve yayla şenlikleri, karakucak ve boğa güreşleri, çeşitli kültürel ve sanatsal etkinlikleri ile yoğun ilgi görmektedir.
Yusufeli İlçesi tarihi ve turistik değerler itibariyle büyük potansiyele sahiptir.
Sağlık Hizmetleri
İlçede, 50 yatak kapasiteli 1 adet devlet hastanesi, 6 sağlık ocağı ve 5 sağlık evinde sağlık hizmetleri sunulmaktadır. Mevcut sağlık kurumlarında 3’ü uzman 14’üi pratisyen olmak üzere 17 hekim, 93 yardımcı sağlık personeli görev yapmaktadır.
Ekonomik Yapı
İlçenin arazisinin son derece engebeli olmasına rağmen en önemli ekonomik faaliyet kolu tarım sektörüdür. İlçede aile işletmeciliği şeklindeki tarımsal üretim diğer ilçelerde olduğu gibi Yusufeli ilçesinde de yapılmaktadır Çoruh nehri ve kollarının oluşturduğu vadi boyunca küçük arazilerde yapılan aile işletmeciliği şeklindeki sebze yetiştiriciliğinden, 1994 yılından sonra uygulamaya alınan projelerle ticari amaçlı yetiştiriciliğe geçilmiştir.İlçenin tarımsal üretim alanlarının; 9.548 dekarı tarla ürünleri, 25.207 dekarı bahçe ürünleri, 12.544 dekarı sebze ürünleri ve 40 dekarı da örtü altı yetiştiriciliği için kullanılmaktadır. İlçede üretilen başlıca ürünler; ceviz, üzüm, elma, zeytin, çeltik, domates, hıyar, biberdir.
İlçede arıcılık tarımsal faaliyetler içinde son yıllarda büyük önem kazanmaktır. Türkiye genelinde arıcılığa elverişli bölgelerin başında gelen Doğu Karadeniz bölgesinin zengin orman içi tabii çayırları ile Kaçkar dağlarının zengin florasına sahip İlçeye bağlı Barhal çayı vadisi, Arcivan deresi vadisi, Narlık deresi vadisi ve Ormandibi köyünden başlayarak Yamaçüstü köyüne kadar olan dağlık bölgede ve orman içi alanlarda arıcılık giderek yaygınlaşmaktadır. Arıcılığın geliştirilmesi için ilgili kurum ve kuruluşların yönlendirme ve destekleme çalışmaları yoğun olarak yürütülmektedir.
İlçe ekonomisinde önemli bir yeri bulunan hayvancılık sektörü genellikle küçük aile işletmeciliği şeklinde uygulanmaktadır. İlçedeki hayvan varlığı içinde 12.563 adet büyükbaş ve 7.592 adet küçükbaş hayvan bulunmaktadır. Hayvan ırkları genelde yerli ırktır.
İlçe nüfusunun bir bölümü geçimini “gurbetçilik” olarak adlandırılan ilçe dışında istihdamla gerçekleştirilen (gürbetçilik) sağlamaktadır. Genellikle inşaat alanında işçi ve diğer hizmet işçiliği alanlarında çalışan nüfusun bu bölümü, yılın belirli bir bölümünde (iş sezonunda) ilçe dışında çalışarak sağladığı gelirle geçimini sağlamaktadır.
Kaynak:Artvin Valiliği